کمک به آموزش علوم تجربی و ریاضی در دبستان های روستایی به روش عملی، خلاق، مشارکتی و حل مسأله، با تهیۀ وسایل آزمایشگاهی و برگزاری دوره های لازم برای معلمان و مدیران .
ضرورت اجرای طرح :
آموزش علوم تجربی دردورۀ ابتدایی پایۀ درک مطالب علمی و فناوری در دوره های تحصیلی بعدی و اشتغال در این زمینه هاست. این آموزش باید با کار عملی و آزمایشگاهی همراه باشد تا به درک مفهومی کامل مطالب و کسب مهارت های عملی بینجامد.اکثر مدارس ابتدایی در روستاها آزمایشگاه و وسایل آزمایشگاهی مورد نیازرا ندارند ،یا اگر دارای کیت آزمایشگاهی آموزش و پرورش باشند، چون معلم ها طرز استفاده از آن ها را نمی دانند، فعالیت آزمایشگاهی انجام نمی دهند.
نحوۀ اجرای طرح:
طرح تجهیزآزمایشگاه های دبستانی درروستا درپی درخواست مدیر دبستان شهید منجّم ،روستای آفریز برای تجهیز آزمایشگاه این دبستان، در آبان1386 آغاز شد. به دنبال این درخواست کانون توسعه فرهنگی کودکان طی جلسه ای با کارشناسان دورۀ ابتدایی سازمان کتاب های درسی به نتایج و راهکارهای زیر رسید:
1. در روش های نوین آموزش علوم در دورۀ ابتدایی، دانش آموزان در محیط طبیعی و روزمرۀ خود طی تجربیات دست اول با پدیده های علمی آشنا می شوند وبه اصول و نظریه های علمی می رسند، بنابراین آزمایشگاه دبستانی بیش از آن که متکی به وسایل پیچیده و پیش ساختۀ آزمایشگاهی باشد،نیازمند معلم هایی باتفکر آموزش دانش آموز مدار و دانش آموزانی خلاق و با روحیۀ کار گروهی است، در نتیجه آموزش معلم ها در این جهت در درجۀ اول اهمیت قرار دارد.
2. آزمایشگاه دبستانی به دلایل گفته شده در بالا، نیاز به فضای خاص وبزرگی ندارد. می توان قفسۀ آزمایشگاهی را درکلاس، کتابخانۀ مدرسه یا کتابخانۀ روستایی گذاشت و آزمایش ها را نیز می توان در این مکان ها یا حتی در هوای آزاد انجام داد. بنابراین می توان مدارس را حتی اگر فضای خاصی برای آزمایشگاه ندارند به وسایل آزمایشگاهی تجهیز کرد.
3. کیت های آزمایشگاهی که وزارت آموزش و پرورش در اختیار مدارس می گذارد، برای معلم و بر این اساس است که معلم آزمایش را اجرا کند و دانش آموزان فقط تماشاچی باشند که این مغایر روش نوین آموزش دانش آموز مدار است. بنابر این آزمایشگاه های که ما تجهیز می کنیم باید کمبودها را در جهت رسیدن به آزمایشگاهی دانش آموزمدار تأمین کنند.
به منظور برگزاری دورۀ آموزشی برای آموزگاران و همکاری و هماهنگ کردن برنامه ها موافقت ریاست سازمان آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی کسب شد و مؤلفان کتاب های علوم دورۀ ابتدایی برای مشاوره دربارۀ تهیۀ فهرست وسایل لازم، طراحی دوره های آموزشی برای معلمان، اجرای آن ها و پاسخگویی به پرسش های آنان از راه دور اعلام آمادگی کردند.
سپس در پاییز سال 1387، کارگاهی باعنوان”روش های عملی، خلاقانه و مشارکتی آموزش علوم ” در روستای آفریز قائن همزمان با تجهیز و افتتاح آزمایشگاه دبستان شهید منجم برگزار شد. اداره و تدریس این کارگاه را خانم عزت السادات حسینی، از مؤلفان و کارشناسان کتاب های علوم دبستان، به طور داوطلبانه به عهده داشت و عدۀ شرکت کنندگان در این کارگاه پنج روزه که درابتدا برای بیست نفر پیش بینی شده بود، به تدریج تا پایان دوره به بیش از شصت نفر رسید. کتابداران و کمک کتابداران شش کتابخانۀ کانون توسعه فرهنگی کودکان در خراسان جنوبی نیز دراین کارگاه شرکت داشتند. درپایان دوره، آزمایشگاه شهید منجم روستای آفریز با وسایلی ابتدایی ولی متعدد که برای کار در چند گروه تهیه شده بود، افتتاح شد.
پس ازبرگزاری این کارگاه، مدیران چند دبستان ازبین شرکت کنندگان دوره، تقاضای کتاب و وسایل آزمایشگاهی کردند که به تقاضای آنان جواب مثبت داده شد، و به این ترتیب دبستان پرورش روستای قومنجان، دبستان شهید پرکشت روستای تیغدر، دبستان زیرکوه روستای حاجی آباد زیرکوه، دبستان وحدت روستای تیغاب و دبستان هاشمی روستای هاشمیه مدارس بعدی بودند که برای آن ها وسایل آزمایشگاهی و کتاب های مناسب علمی و داستانی ارسال شد.
خانم حسینی در سال بعد نیز کارگاهی در روستای آفریزبا عنوان “خواندن” برای معلمان دورۀ ابتدایی و راهنمایی قائن برگزار کرد که درآن حدود چهل معلم و مدیر شرکت داشتند.
در پاییز 1390 کارگاه دیگری در زمینۀ روش های نوین آموزش علوم برای معلمان دورۀ راهنمایی در شهر قائن برگزار شد. ادارۀ این کارگاه دو روزه را که بیش از سی معلم درآن شرکت کردند،آقای حسین دانشفر، مولف کتاب های درسی علوم دورۀ راهنمایی به عهده داشت.
درپی اهدای جایزۀ بهمن بیگی از سوی انجمن ترویج علم به آقای علی بهمدی، معلمی از روستای خور، حامیان این جایزه تعهد کردند که هزینۀ پروژه‌ای را که آقای بهمدی برای روستای خود پیشنهاد دهد و زیر نظر کانون توسعه فرهنگی کودکان اجرا شود، بپردازند. کانون توسعه فرهنگی کودکان، نظر به موفقیت طرح تجهیز آزمایشگاه های دبستانی، که قبلاً در روستای آفریز انجام شده بود، اجرای این طرح را در روستای خور پیشنهاد کرد. با موافقت آقای بهمدی، مسئولان آموزش و پرورش منطقه و حامیان جایزۀ بهمن بیگی، آزمایشگاه مجتمع آموزشی شهید دهجوی خور تا پایان دی ماه92 تجهیز شد. ولی اجرای دورۀ آموزشی به علت بارش برف سنگینی که سفر کارشناسان را به خراسان جنوبی غیر ممکن می کرد تا آغاز سال تحصیلی 93-94 به تعویق افتاد. شایان ذکر است که حامیان این جایزه نوه های زنده یاد ملیحه عارف هستند که خود از مدرسه سازان فعال در استان فارس بود.
